Za dwa lata potrzeba będzie 18 tys. maszynistów. To szansa dla poszukujących ciekawej pracy. Obecnie w Polsce 16,5 tysiąca osób prowadzi pojazdy kolejowe, ale przez najbliższe 5 lat prawie 4,5 tys. maszynistów osiągnie wiek emerytalny. Na szczęście większość przewoźników już zaczęła działać, by zniwelować lukę pokoleniową.
Przewoźnicy potrzebują maszynistów i ta tendencja utrzyma się przez kilka następnych lat. Maszynistom bezrobocie raczej nie grozi. Dlatego warto się zastanowić nad wyborem właśnie tego zawodu. – Warto zostać maszynistą. Nie dość, że to bardzo ciekawy zawód, to dochodzi argument czysto materialny – zarobki doświadczonych maszynistów przekraczają średnią pensję krajową. Do tego maszynista nadal cieszy się dużym prestiżem społecznym – do wyboru tego zawodu zachęca Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego.
Na początku 2017 r., zgodnie z danymi przekazanymi przez przedsiębiorstwa kolejowe za pomocą aplikacji rejestr maszynistów, na stanowisku związanym z prowadzeniem pojazdu kolejowego pracowało ponad 16,5 tys. osób. Zdecydowana większość posiadała uprawnienia maszynisty pojazdu trakcyjnego. W związku z niekorzystną strukturą demograficzną maszynistów Urząd Transportu Kolejowego spróbował określić zapotrzebowanie na maszynistów w najbliższym czasie. Zgodnie z informacjami dostarczonymi przez przewoźników za dwa lata potrzebnych będzie 18 tys. maszynistów.
Rys. 1. Struktura wiekowa maszynistów (stan na 31 grudnia 2016 r.)
W 2016 r. ponad połowa maszynistów miała ponad 50 lat. W kolejnych latach możliwość przejścia na emeryturę uzyska ponad 700 osób rocznie. Najwięcej maszynistów – prawie 950 – będzie mogło odejść w 2020 r. W ciągu najbliższych 5 lat prawie 4,5 tys. maszynistów będzie mogło odejść z zawodu na emeryturą. Prawdopodobnie część z nich pozostanie w zawodzie ze względu na duże zapotrzebowanie. Pracować będą mogli jedynie ci, którzy nadal będą spełniać wymagania zdrowotne. Jednak ich odejście z zawodu jest nieuniknione. Dlatego w najbliższych latach na rynku będzie gwałtowne zapotrzebowanie na nowych maszynistów, szczególnie, że przewoźnicy pasażerscy przewidują wzrost przewozów.
Zapotrzebowanie na maszynistów pociągów pasażerskich będzie zróżnicowane w zależności od polityki transportowej poszczególnych samorządów. Należy przewidywać, że największe będzie w rejonie dużych miast: Warszawy, Krakowa, Łodzi, Poznania, Wrocławia oraz Trójmiasta, gdzie systematycznemu zagęszczeniu ulega siatka połączeń miejskich i aglomeracyjnych. W przypadku pociągów towarowych maszyniści będą niezbędni do sprawnej obsługi rozwijających się portów (Gdańsk, Gdynia, Szczecin) i kopalń (węgla kamiennego, brunatnego, surowców skalnych, siarki, miedzi) znajdujących się głownie w południowej części Polski oraz największych centrów logistycznych leżących w pobliżu największych miast.
Rys. 2 Piramida wieku maszynistów (stan na 31 grudnia 2016 r.)
By zostać maszynistą należy spełnić kilka wymagań. Pierwszy etap to zdobycie licencji maszynisty wydawanej przez Prezesa UTK. Do jej uzyskania trzeba odbyć szkolenie, zaliczyć pozytywnie badania lekarskie i psychologiczne oraz zdać egzamin w ośrodku szkolenia i egzaminowania maszynistów i kandydatów na maszynistów. Osoby, które np. ukończą technikum w zawodzie technik transportu kolejowego lub technik elektroenergetyk transportu szynowego są zwolnione z obowiązku szkolenia i mogą eksternistycznie podejść do egzaminu.
Drugi etap to zdobycie świadectwa maszynisty. Kandydat na maszynistę powinien zatrudnić się u przewoźnika lub zarządcy infrastruktury. Zostanie wtedy skierowany na półtoraroczne szkolenie. Później potrzebne są kolejne badania lekarskie i zdanie egzaminu ze znajomości infrastruktury kolejową i taboru.
Zdobycie uprawnień do kierowania pojazdem może ułatwić odpowiednia edukacja. – Powoli odradza się szkolnictwo kolejowe w Polsce. Zachęcam wszystkich młodych ludzi, którzy chcieliby pracować na kolei, aby skorzystali z oferty techników z klasami kolejowymi i kontynuowali naukę na specjalnościach kolejowych uruchamianych na uczelniach wyższych – przekonuje Ignacy Góra, Prezes UTK. W wielu technikach można zdobyć tytuł technika automatyka sterowania ruchem kolejowym, elektroenergetyka transportu szynowego lub dróg i mostów kolejowych. Pozwoli to na podjęcie pracy na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych.
[www.utk.gov.pl]