W procesie rozwijania biznesu często można natknąć się na przeszkodę w postaci dostępu do środków potrzebnych na inwestycje, rozwój nowych produktów czy technologii. Przedsiębiorstwa znajdujące się na wczesnych etapach rozwoju nierzadko mają utrudniony dostęp do kredytów bankowych, dlatego zmuszone są do poszukiwania alternatywnych źródeł finansowania. Jednym z nich są fundusze private equity, które z roku na rok zyskują na popularności. Czym się charakteryzują? Jakie zalety wiążą się z takim rozwiązaniem?
Private Equity czyli co?
Wprawdzie terminy private equity oraz venture capital nie doczekały się jeszcze polskich odpowiedników, jednak na stałe wpisały się w realia polskiego rynku kapitałowego i istotnie przyczyniają się do rozwoju polskiej gospodarki. Chcąc najogólniej scharakteryzować znaczenie powyższych terminów, należałoby uznać je jako inwestycję w spółki, które nie są notowane na giełdzie papierów wartościowych. Należą do nich spółki, które znajdują się w początkowej fazie rozwoju i mogą mieć utrudniony dostęp do finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych i rozwojowych, a także podmioty, które potrzebują środków na przejęcie czy rozwój nowych produktów i technologii.
Czym zatem różni się private equity od venture capital? Private equity to pojęcie znacznie szersze, obejmujące wszelkie inwestycje w spółki niebędące notowane na giełdzie, zaś venture capital, jako jedna z odmian private equity, dotyczy inwestycji w spółki znajdujące się we wczesnym stadium rozwoju.
Zalety płynące z procesu Private Equity
Celem inwestorów działających w ramach funduszy private equity jest doprowadzenie do maksymalnego wzrostu wartości przedsiębiorstwa. Są one zatem zbieżne z celami jego obecnych udziałowców, co stanowi największą zaletę transakcji private equity. Bazując na ofertach wiodących podmiotów działających na rynku wskazać można również na następujące korzyści:
- możliwość aktywnego wykorzystywania kontaktów inwestora;
- wspieranie strategicznych decyzji dotyczących spółki;
- wspieranie zagranicznej ekspansji spółki;
- efektywne realizowanie transakcji wykupu od prywatnych właścicieli;
- optymalizowanie procesów controllingu i kontroli ryzyka;
- usprawnienie kultury organizacyjnej.
Ogromną wartością dodaną płynącą z procesów private equity jest niewątpliwie know-how inwestora oraz posiadane przez niego kontakty biznesowe. Podmioty takie jak chociażby Avallon nierzadko są członkami EPEC (European Private Equity Club), tj. organizacji zrzeszającej niezależne fundusze w całej Europie, dzięki czemu zapewniają znacznie szersze możliwości i kontakty oraz wspierają podmiot przy planowanych akwizycjach. Współpraca z takimi podmiotami jest tym samym znacznie korzystniejsza.
Wykup menedżerski i jego rodzaje
Z funduszami private equity wiąże się również wiele istotnych pojęć, w tym chociażby wykup menedżerski, który może mieć dwojaki charakter:
- MBO (Managment buy-in) – transakcja, w wyniku której dotychczasowi menedżerowie spółki przejmują nad nią kontrolę (dokonują tego przy udziale partnera kapitałowego jakim jest fundusz private equity);
- MBI (Management buyout) – transakcja prowadząca do przejęcia kontroli nad spółką, której inicjatorami są menedżerowie niezwiązani dotychczas z przejmowanym podmiotem.
Nierzadko realizacja wykupu menedżerskiego wymaga zaangażowania niemałych środków, których menedżerowie nie posiadają. Konieczne staje się wówczas finansowanie transakcji długiem, a więc środkami pochodzącymi np. z kredytu bankowego. Między innymi z tego względu pojęcia: wykup menedżerski oraz wykup lewarowany używane są zamiennie.
„Menedżerowie mają duże szanse na wykupy, bo najlepiej znają swoją firmę. Jeśli do tego dojdzie jeszcze pomysł i ciężka praca, to sukces jest w zasięgu ich ręki” – wyjaśnia Tomasz Stamirowski, Partner Zarządzający w Avallon (avallon.pl).
Jak przebiega typowy projekt private equity?
Przeprowadzenie procesu private equity może odbywać się na wiele różnych sposobów i z uwzględnieniem bądź pominięciem poszczególnych kroków. Każda z firm stosuje indywidualną praktykę bazując na swoim doświadczeniu oraz specyfice podmiotu podlegającego ocenie inwestycyjnej. Według wspomnianej już firmy Avalon proces private equity obejmuje:
- Pierwszy kontakt
W ramach pierwszego kontaktu następuje omówienie celów oraz uwarunkowań transakcji, zaś na bazie zebranych materiałów i efektów wizji lokalnej przygotowywana jest wstępna ocena atrakcyjności projektu. Zainteresowanie projektem skutkuje podpisaniem listu intencyjnego.
- Biznesowe „Due Dilligence”
Podpisanie listu intencyjnego jest jednoznaczne z rozpoczęciem drugiego etapu procesu, czyli szczegółowej analizy projektu. Pogłębionym badaniom spółki w poszczególnych obszarach towarzyszą zwykle uzgodnienie z grupą menedżerską spółki.
- Przygotowanie oferty
W oparciu o wyniki przeprowadzonej analizy, na etapie tym następuje przedstawienie oferty wykupu udziałów menedżerom spółki.
- Negocjacje
Finalne negocjacje poprzedzone są zwykle wstępnymi negocjacjami, które prowadzone są już na wcześniejszych etapach. Ich skuteczne zamknięcie skutkuje uruchomieniem finansowania.
- Uruchomienie finansowania
Ostatnim etapem procesu private equity jest dopełnienie wszelkich formalności – podpisanie umów nabycia, umów regulującej warunki współpracy oraz omów z bankami finansującymi transakcję, co stanowi podstawę uruchomienia środków funduszu.
Decydując się na finansowanie rozwoju biznesu z udziałem funduszu priviate equity warto dokładnie przeanalizować dostępne możliwości. Każdy fundusz działa bowiem w zgodzie z przyjętą polityką inwestycyjną, co oznacza, iż wspiera wyłącznie projekty w określonym stadium rozwoju lub reprezentujące określone branże. Właściwy wybór zwiększy szansę na uzyskanie finansowania, a w dłuższej perspektywie czasowej zapewni znacznie wyższą dynamikę wzrostu biznesu.
